يادداشت هاي يك مترجم

كريمي هستم دكتري زبان و ادبيات انگليسي

درس دوم

چگونگي رفتار با واژه هاي جديد
مواجهه با واژه هاي جديد و ناآشنا، يكي از بزرگترين چالش هاي پيش روي مترجمان است .
اين درس به ارائه يك فرايند گام به گام براي كنار آمدن با لغات جديد،
شامل نكاتي در باب جستجوي واژگان؛ مي پردازد.
طي نمودن اين فرايند  قادر مي سازد تا بر چالش فايق گشته و ترجمه اي خوب ارايه نماييد.
سنجش و تشخيص
مترجمان تحت محدوديت هاي مختلفي از قبيل زمان، ابزار ، نوع محتوا و 
دستورالعمل هاي مشتريان، كار مي كنند.
قبل از شروع به كار و بكار بردن هنر ترجمه مقاله خود، اندازه و قواره كار را بسنجيد و
با مشخصات مشتري تطبيق دهيد. ويرايش مقاله انگليسي
محيط كاري خود را بشناسيد
آيا مشتري داراي ترجيحات خاصي در مورد سبك و لحن ترجمه مقاله است؟
آيا واژه نامه اي وجود دارد كه شما بايد بر اساس آن عمل نماييد؟
آيا سبك مقبولي از ترجمه مقاله وجود دارد كه شما ملزم به استفاده از آن باشيد؟ 
(بعنوان مثال سبك هاي رايج ترجمه حقوقي يا پزشكي) ؟
 
برازش و ريزه كاري ها 
قبل از اينكه شما ترجمه سفارش داده شده­تان 
را آماده ارسال كنيد، بايد ميزان برازش آن را بسنجيد.
برازش اول : دقت
بررسي نمودن حداقل 2 منبع
بررسي ترجمه مقاله خود در يك فرهنگ لغت تك زبانه
برگردان واژه هاي جديد به زبان مبدأ

 

برازش نهايي : عادي بودن
جستجو يك واژه يا عبارت با استفاده از علامت نقل قول("") در گوگل
جستجو براي يك واژه يا عبارت در يك روزنامه شناخته شده آنلاين  ويرايش مقاله انگليسي
 
ريزه كاري ها: معني
براي هر كلمه اي در هر زباني، امكان ترجمه وجود ندارد
در پايان روز، مهم است كه به ياد داشته باشيد كه شما فقط
به ترجمه مقاله لغات نمي پردازيد بلكه به معاني بافت و شكل مي دهيد.
 

يافتن مراجع مورد نياز

يك ترفند خوب براي ترجمه موفقيت آميز يك متن مرجعِ داراي لغات جديد،

در دست داشتن مراجع متعدد است . ويرايش مقاله ISI

اينترنت يك نقطه آغاز خوب است. در اينجا برخي از بهترين منابع لغات

موجود در شبكه جهاني وب ارايه مي گردند:

  • وب سايت مشتري شما.
  • ProZ.com term search WordReference.com
  • جستجوي گوگل
  • ويكيپديا
  • ...

 

ترفندهاي حرفه اي ها : جستجو در گوگل

هنر تسلط بر جستجوي گوگل مي تواند به شما كمك كند تا به فيلتر كردن هزاران نتيجه جستجو بپردازيد و زمان زيادي را در ترجمه صرفه جويي كنيد.

در اينجا مهمترين نكات قابل استفاده براي مترجمان ارايه مي گردد :

جستجوي عين عبارت با استفاده از علامت "" ، به عنوان مثال ، “c’est la vie”

مستثني كردن يك واژه با استفاده از خط تيره ( - ). به عنوان مثال، شما مي خواهيد نتايج مربوط به “c’est la vie” را بيابيد اما نمي خواهيد جستجوي شما در بردارنده آهنگ هاي Khaled باشد. راه حل انجام جستجو بدين شكل است: “c’est la vie” –khaled

ايجاد ترجمه انگليسي اصطلاحات و عبارات با استفاده از قابليت translate در گوگل، به عنوان مثال ، ترجمه " c’est la vie "

يافتن كلمه­ي از دست رفته در يك عبارت، با استفاده از علامت ستاره (*) ، به عنوان مثال ، " find a * in a haystack "

جستجوي تعاريف با استفاده از " define": " به عنوان مثال ، " define: apple "

جستجو براي كلمات مشابه و مترادف ها با استفاده از ( ~ )ويرايش مقاله انگليسي

جستجوي تصاوير در Google Images براي ترجمه توصيفات مربوط به محصولات

هنگامي كه شما به دنبال يك چيز خيلي خاص هستيد، Google Advanced Search  را امتحان كنيد. اين كار به شما براي محدود كردن نتايج بر حسب زبانها و مناطق؛ بسيار كمك مي كند

درس نخست

فرآيند ترجمه مقاله

اين درس يك فرايند عمومي را براي ترجمه عرضه مي كند.ترجمه انگليسي به فارسي

با دنبال نمودن اين فرايند و اطمينان از عدم دست دادن هيچ يك از مراحل آن،

شاهد بهبود كارايي خود خواهيد بود.

اين فرايند در ترجمه مقاله (كه در آن كيفيت و سرعت حرف اول را مي زنند)داراي اهميت به سزايي است.

1 - تشخيص
قبل از انجام ترجمه مقاله ، از ابتدا تا انتهاي متن و دستور العمل را مرور كنيد.
حتي اگر متن به صورت پرينت شده باشد.
سپس نگاهي به مفاهيمي كه متوجه نمي شويد انداخته و 
از مشتري سوالاتي در مورد معاني و مفاهيم آنها بپرسيد.
تحليل قبل از عمل
آيا قادر به فهم همه متن هستيد؟ويرايش مقاله
آيا شما دانش و مهارت لازم را براي ترجمه آن در چهارچوب زماني مشخص شده داريد؟
آيا شما به تمامي اطلاعات مورد نياز ، براي برآورده نمودن تمامي انتظارات مشتري، دسترسي داريد؟
متن منبع داراي چه سبك و لحني است؟  ويرايش مقاله
مشتري چه سبك ترجمه اي را طلب مي كند؟ 
( تحت اللفظي / نمادين، فرهنگي/ زبانشناسانه، نهايي/ پيش نويس/ فحواي كلام، و غيره )
2. عمليات
نكات انجام عمل
آيا امكان استفاده از نشانه گذاري براي كوتاه كردن جملات طولاني وجود دارد؟
آيا تفكيك يك جمله طولاني در زبان مبدأ به دو جمله در زبان هدف،
مناسب مي نمايد؟ و (برعكس) تبديل دو جمله به يك جمله مناسب است؟ويرايش مقاله
آيا مي توانيد برخي كلمات، عبارات و يا ساختارهايي از جملات را 
شناسايي كنيد كه هميشه بايد به همان شكلي كه هست برگردان شود؟
آيا كلمات، عبارات و يا ساختارهايي وجود دارند كه اصلا قابل برگردان نباشند؟
 
هنوز تموم نشده! ...
در اين مرحله از عمل ترجمه مقاله ، بسياري از واژه-پزشكان فكر مي كنند كه عمل تمام شده است.
ارسال كردن يك ترجمه تخصصي در اين مرحله مانند خارج كردن يك بيمار از
اتاق عمل پيش از دوخت زخم و محل جراحت است.
 كشنده و فاجعه آميز!
 
3. بعد از عمل
ترجمه مقاله خود را از نظر صحت و كمال بررسي كنيد. ترجمه انگليسي به فارسي
بررسي كامل بودن
هر كسي اشتباه مي كند. پيش از هر چيز، ما انسان هستيم. 
ترجمه تخصصي را بخوانيد و به طور كامل بررسي اش كنيد.

يك چك ليست عمومي براي كاهش ميزان اشتباهات مهلك

(تا 40%) وجود دارد. با استفاده از اين چك ليست به بررسي و تكميل ترجمه تخصصي  خود بپردازيد.

اصول اوليه ي ترجمه

اولين چيزي كه بايد به خاطر داشته باشيد، انتقال معاني كلمات از زبان مبدا به زبان مقصد است و نه ترجمه مستقيم كلمات به طور لفظي، زيرا هر زباني ساختار و كلمات منحصر به فرد خود را داشته و هميشه امكان ترجمه دقيق هر كلمه وجود ندارد.ترجمه فارسي به انگليسي

نكات زير به خصوص در ترجمه متوني كه فهم آنها دشوار است، مفيد هستند.

مراحل ساده در ترجمه هر متن:

1. ابتدا يكبار تمامي متن را از اول تا آخر بخوانيد، اگر طي خواندن قادر به فهم متن نيستيد، پس قادر به ترجمه متن هم نخواهيد بود. هر وقت با كلمات يا عباراتي مواجه شديد كه يا بسيار سخت درك مي شوند و يا اصلا ارزش ترجمه كردن را ندارند، بايد از بي ارزشي يا سختي بيش از حد آنها اطمينان حاصل كنيد و بعد آنها را حذف كرده و يا با عباراتي ديگر ترجمه كنيد. ترجمه مقاله

 

2. ابتدا متن را يكبار ترجمه كنيد و سعي كنيد تمامي مطالب و كلمات را بدون از قلم افتادن ترجمه كنيد. اما اصلا به طور لفظي ترجمه نكنيد، زيرا قرار است معني متن را برسانيد و نه همه كلمات متن را. سپس ترجمه متن را كنار بگذاريد. ترجمه تخصصي

 

3. بعد از حدود يك ساعت (در صورت داشتن زمان) به سراغ متن رفته و بدون استفاده از متن اصلي، ترجمه خود را بخوانيد، توجه كنيد كه آيا روان است و معني مورد نظر را به خوبي مي رساند يا خير.ويرايش مقاله انگليسي

 

4. در آخر كار، نسخه نهايي ترجمه خود را با متن مبدا مقايسه كنيد تا از درستي ترجمه خود مطمئن شويد. در اين مرحله، هر تغيير جزئي كه بخواهيد را مي توانيد در كلمات يا عبارات وارد كنيد.

 

كلمات قرض گرفته شده:

مراقب قرض گرفتن كلمات مبدا باشيد. بعضي اوقات با كلماتي مواجه مي شويد كه قادر به ترجمه آنها نيستيد، خيلي ها همان كلمه را به صورت مستقيم ولي با حروف زبان مقصد در ترجمه خود وارد مي كنند، خوب حالا وقتي كه مترجم خود متوجه معني كلمه نشده است، چطور از خواننده كه به زبان مبدا تسلطي ندارد مي توان انتظار فهم مطلب را داشت؟ تنها در صورتي از كلمات مبدا به صورت مستقيم استفاده كنيد كه در جامعه و زبان شما جا افتاده باشند، مثلا كلماتي مثل computer و telephone را مي توان به صورت كامپيوتر و تلفن نوشت، اما كلماتي مثل ambidextrous را نمي توان امبيدكستريس نوشت، بلكه بايد به ريشه كلمه توجه كرد و آنرا "جفت دست" ترجمه كرد. ترجمه فارسي به انگليسي

 

استفاده از ديكشنري

هميشه امكان ترجمه كلمات به طور مجزا و تنها نيست بلكه بايد با توجه به بافت متن آنها را ترجمه كرد، مثلا كلماتي همچون (Cross، Kind، Light) داراي چند معني اند كه نمي توان در هر جمله تنها از يك معني استفاده كرد.ويرايش مقاله انگليسي

 

سبك نوشتار

نيازي به داشتن تخصص در زبان نيست كه بتوانيد رواني يك متن را قضاوت كنيد. عموما تنها با خواندن متن مي توان فهميد كه متن روان است يا خير. برخي اوقات نياز به ترجمه همه كلمات نيست، مثلا جمله زير را در نظر بگيريد:

 «The ship sank in the water» اين جمله را مي توان بدون ترجمه water ترجمه كرد، چون كلمه sink مشخص مي كند كه كشتي در آب غرق مي شود و نه در خشكي!ترجمه فارسي به انگليسي

سرآغاز من

بهار سال 1395، بيست و نهمين بهار زندگي من بود. با توجه به شرايط خانوادگي و تسلط مادرم به زبان انگيسي، از كودكي با زبان انگليسي آشنا شدم. به گفته بسياري از افراد فاميل وقتي سخن گفتن را شروع تازه كرده بودم، بسياري از كلمه‌هاي انگليسي رو بهتر از كلمه‌هاي فارسي به زبان مي‌آوردم. شايد اگر پدر مهربونم نبود من الان تو صحبت‌هاي روزمره خودم به زبان فارسي دچار مشكل بودم. آخه من خيلي كم بياد ميارم كه مامانم با من به فارسي صحبت كرده باشه. مادرم آدم آكادميك و دانشگاهي بود و بسيار به تحصيل و پيشرفت درسي من اهميت مي‌داد، اين طوري بود كه به توصيه يكي از همكاراش تو دانشگاه تهران من رو از همون اول، يعني اول دبستان تو يكي از دبستان‌هاي غيرانتفاعي تهران كه خيلي هم تو رسيدگي به مسائل آموزشي دانش‌آموزان شهره بود، ثبت نام كرد. بله، احتمالا شما هم به اين فكر مي‌كنين كه اين مدرسه هم يجورايي نقش مامانم در سال‌ها اول زندگي رو بازي كرده، حدستون درست هست، از همون اول دبستان آموزش زبان انگليسي رو اين دفعه با برنامه‌ريزي و به صورت حرفه‌اي دنبال كردم. با توجه به پيشينه‌اي كه داشتم، تو دبستان سر كلاس‌هاي زبان انگليسي(بر عكس كلاس رياضي.!) به خوبي درخشيدم. به خاطر نمرات خوب درس زبان انگليسي، يك بار هم بهم جايزه دادن. شايد باورتون نشه ولي اين قدر اين جايزه كه يه ساعت مچي قرمزرنگ بود برام مهم و ارزمند بود كه هنوزم تو كشوي ميز كارم نگهش ميدارم، و گاهي كه نگام بهش ميفته يه لبخندي سرشار از خاطره‌هاي خوب به لبام مياد.

يادم هست تو دبستان ديگه معروف شده بودم به «رمضاني خارجي».! اون موقع اين لقب رو خيلي دوست داشتم و به من انگيزه زيادي مي‌داد تا زبان انگليسي رو خيلي جدي دنبال كنم. خيلي وقت‌ها تو مناسبت‌هاي مختلف بچه‌ها تو مدرسه از من ميخواستن كه يه جمله رو واسشون به انگليسي ترجمه مقاله تا اون رو تو خونه استفاده كنن. يادمه افسانه كه يكي از دوستان صميمي من بود، ميخواست روز تولد خواهرش يه نامه كوچولو به زبان انگيسي واسه خواهرش بنويسه، نامه رو داد به من تا واسش ترجمه فارسي به انگليسي كنم، البته من كامل بلد نبودم و يه جاهايي رو از مامانم كمك گرفتم. هرچند شايد كمترين حجم كار ترجمه انگليسي من تاكنون باشه، ولي خيلي برام عزيز هست و هيچوقت متن اون نامه رو فراموش نميكنم. افسانه تو اون نامه به خواهرش گفت: «ليلاي عزيز من، من هميشه خدا رو شكر ميكنم كه خواهر مهربوني مثل تو رو به من داده. من تو رو خيلي دوست دارم و از خدا ميخوام كه هميشه سلامت و خندون باشي. خواهر گلم تولدت مبارك»